Được mệnh danh là “đệ nhất gỗ” thì gỗ Căm Xe với những ai đã tìm hiểu cũng như đam mê đồ nội thất gỗ chắc hẳn ai cũng biết, nhưng nó cũng là một cái tên khá xa lạ đối với nhiều người. Vậy gỗ Căm Xe là gì? Gỗ Căm Xe có công dụng như nào? Gỗ Căm Xe có tốt không? Ưu nhược điểm của nó như nào?… trong bài viết này hãy cùng Bách Nguyên tìm hiểu về loại gỗ đặc biệt và rất được ưa chuộng này.
I. GỖ CĂM XE LÀ GÌ?
- Gỗ Căm xe hay có tên gọi khác là gỗ Cẩm Xe (Tên khoa học là Xyliaxylocarpa). Gỗ căm xe là cây thân gỗ cao lớn, chiều cao trung bình từ 25-30m, có cây cao trên 30m. Tán rộng, đường kính thân từ 0,8-1m có thể lên đến 1,2m đối với những cây cổ thụ nhưng rất hiếm gặp. Thân cây tròn thẳng, có bạnh vè lớn, lúc nhỏ cây thường cong queo. Vỏ màu nâu vàng hoặc xám đỏ. Lá kép lông chim 2 lần, có 1 đôi cuống cấp 2. Hoa nhỏ lưỡng tính, hoa tự hình cầu. Tràng hoa màu vàng, hợp gốc, cánh tràng hình dải. quả đậu hóa gỗ, hình lưỡi liềm. Khi chín tự nứt. Hệ rễ phát triển từ lúc cây còn nhỏ.
- Theo bảng phân loại các nhóm gỗ tại Việt Nam thì gỗ căm xe được xếp vào nhóm II cùng với một số loại gỗ khác như: Lim xanh, táu, nghiến, kiền kiền, dinh,…
- Gỗ Căm Xe tại Việt Nam phân bổ chủ yếu ở vùng rừng núi Tây Nguyên (vùng Buôn Đôn, Ea Súp của Đắk Lắk), một số khu vực miền Trung trở vào Nam, Lào, Campuchia, Indonesia và Nam Phi.
- Dựa vào đặc điểm này, ta có thể phân loại và nhận biết gỗ căm xe theo khu vực khai thác: Căm Xe Lào, Căm Xe Việt Nam và Căm Xe Nam Phi… Trên thị trường hiện nay thì gỗ Căm Xe có xuất xứ từ Lào được đánh giá là có chất lượng tốt nhất, đẹp nhất và bền nhất, nên giá thành trên thị trường có sự chênh lệch rõ rệt. Vì hình thành ở vùng khí hậu ôn hòa nên gỗ căm xe Lào cứng và chắc, có độ bền cao, chịu được va đập, nắng mưa, ổn định, không bị biến dạng, giãn nở hay cong vênh trong quá trình sử dụng. Khối gỗ thường rất nặng, tạo cảm giác đằm và kiên cố. Căm xe Nam Phi thường dễ bị nứt nẻ hơn, độ bền không cao.
II. ĐẶC ĐIỂM CỦA GỖ CĂM XE.
- Về mầu sắc thì gỗ Căm Xe khi mới khai thác hoặc bóc dác gỗ thì có mầu vàng xám đến vàng đỏ, tương đối đều mầu. Sau một thời gian dài sử dụng thì sàn gỗ Căm Xe càng trở nên đều mầu hơn vì tinh dầu của gỗ căm xe thẩm thấu ra bên ngoài khiến chúng chuyển sang mầu đỏ thẫm cánh gián. Đây là một đặc điểm rất đặc biệt của loại gỗ này.
– Xem như gỗ lim ở phía Bắc. Có giác lõi phân biệt, giác màu trắng vàng nhạt, dày, lõi màu đỏ thẫm hơi có vân, thớ gỗ mịn, nặng, tỷ trọng 1,15 (15% nước).
- Gỗ Căm Xe rất cứng, nặng và chắc nên chịu lực tác động, va đập cao rất tốt. Gần như rất khó biến dạng khi chịu nén. Vân gỗ mịn, nhỏ và thẳng có loại có vân núi, vân sọc xen kẽ…Tuy nhiên do vân gỗ không nổi bật nên cũng không được đánh giá cao nhiều.
- Gỗ Căm Xe còn nổi bật với một đặc điểm là trong gỗ căm xe có tinh chất dầu chống được mối mọt xâm hại, đạt mức gần như tuyệt đối 100%. Đây là yếu tố mà nhiều người quan tâm khi lựa chọn các đồ nội thất bằng gỗ cho nhà mình.
- Gỗ Căm xe có khả năng chống chịu nước tuyệt vời, chịu được thời tiết nắng mưa thất thường, không sợ bị nứt sau một thời gian dài sử dụng. Vì vậy nó có thể làm sàn gỗ ngoài trời hoặc trong việc đóng tầu biển, trong nội thất cũng thường được chọn để làm cửa nhà tắm nhờ khả năng chống nước bền bỉ này.
- Xét về giá thành thì những loại gỗ nhóm I, gỗ Lim hay gỗ giáng hương thường có chi phí thi công rất cao. Gỗ căm xe về độ cứng chắc thì không bằng gỗ lim, nhưng khả năng mối mọt, vênh nứt của gỗ rất tốt, khi thi công cho chất lượng công trình cao nhưng chi phí thấp hơn hẳn so với sử dụng các loại gỗ nhóm I.
- Độ bền của gỗ Căm Xe nếu sử dụng đúng cách thì không thua kém gì với các loại gỗ Quý hiếm khác, sử dụng đúng cách tuổi thọ có thể lên đến cả trăm năm và càng dùng lâu càng bóng đẹp.
III. ỨNG DỤNG CỦA GỖ CĂM XE.
- Từ xa xưa, gỗ Căm Xe đã được các bậc vua chúa, quý tộc và tầng lớp thượng lưu ưa chuộng, mệnh danh là đệ nhất gỗ thì gỗ Căm Xe thường sử dụng để chế tác đồ nội thất, đồ gia dụng, có nơi còn dùng để đóng tàu đi biển,...
- Ngày nay, gỗ căm xe vẫn rất được ưa chuộng, đặc biệt tại thị trường miền Nam, chủ yếu được dùng làm đồ nội thất cao cấp: cửa gỗ 4 cánh, 1 cánh, bàn ghế salon, tủ rượu, tủ thờ, tay vịn cầu thang, tủ bếp, bộ ngựa và đặc biệt và phổ biến nhất là chúng được làm ván sàn tự nhiên.
